"Η αρχική ιδέα για το εγχείρημα της διασκευής κλασσικών έργων της λογοτεχνίας σε Kόμικς ανήκε στον Albert Lewis Kanter. Τα αμερικανικά Κλασσικά κυκλοφόρησαν με πρώτο τεύχος τους Τρεις Σωματοφύλακες, τον Οκτώβριο του 1941, στον εκδοτικό οίκο Elliot, και με την αρχική ονομασία Classic Comics....Το κόμικ συνέχισε να εκδίδεται μέχρι το 1962, οπότε και σταμάτησε μετά από 169 τεύχη (167 του Κάντερ και 2 από άλλο εκδότη) και 200 εκατομμύρια συνολικές πωλήσεις στις ΗΠΑ. Συνέχισε να ανατυπώνεται, και τις επόμενες δεκαετίες έγιναν κάποιες -όχι επιτυχημένες- προσπάθειες να συνεχιστεί η σειρά. Τα αμερικανικά κλασσικά μεταφράστηκαν και εκδόθηκαν σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων, αρχής γενομένης το 1951, ήταν και η Ελλάδα.... Οι αδελφοί Πεχλιβανίδη, ήδη υπολογίσιμο όνομα στο χώρο των εκτυπώσεων, ίδρυσαν μετά τον πόλεμο τις "εκδόσεις Ατλαντίς" με σκοπό να επανέλθουν στο παιδικό βιβλίο. Στα Classics Illustrated του Κάντερ, με τα οποία γνωρίστηκαν κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Αμερική, αναγνώρισαν μια γνήσια ευκαιρία, και αποφάσισαν να τα τυπώσουν και στην Ελλάδα Το πρώτο τεύχος των "Κλασσικών" κυκλοφόρησε στις 1 Μαρτίου του 1951. Ήταν η διασκευή των Άθλιων του Βίκτωρα Ουγκώ, και προκάλεσαν σάλο στην Ελλάδα, τόσο θετικό όσο και αρνητικό." ΒΙΚΙΠΑΙΔΙΑ
Η λέξη "σάλος" δεν είναι ίσως αρκετά ισχυρή ώστε να περιγράψει μονολεκτικά αυτό που συνέβη με τα Κλασσικά Εικονογραφημένα τις δεκαετίες του 50, 60 μέχρι και 70 στην Ελλάδα (και όχι μόνο!!). Είναι σίγουρο πως για τους νέους, που το διαδίκτυο, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και η πληθώρα των κόμικς και των εικονογραφημένων περιπετειών αποτελεί μια απόλυτα δεδομένη καθημερινότητα, ο ενθουσιασμός και η νοσταλγία των ανθρώπων της δικής μου γενιάς για τα Κλασσικά Εικονογραφημένα θα φαντάζει μάλλον "γραφική"…. Ένας ενθουσιασμός μάλιστα που έπρεπε πολλές φορές να "δικαιολογηθεί" και να "εξηγηθεί" στους πιο καθαρόαιμους "λόγιους" της εποχής. Όταν οι καθηγητές στα σχολεία ενίοτε αντιλαμβάνονταν ότι η τυχόν γνώση σου σε κάποιο λογοτεχνικό θέμα προερχόταν από αυτήν την πηγή των Κλασσικών Εικονογραφημένων έπαιρναν ένα ύφος αποδοκιμασίας έστω και αν αναφερόσουν στους "Αθλίους" αν και ήσουν μόλις 8 ή 10 χρονών!
Της Μαρίας Τριαντοπούλου.
Για μένα πάντως τα Κλασσικά Εικονογραφημένα υπήρξαν αν όχι η απαρχή τότε σίγουρα ένα πολύ σημαντικό κομμάτι μιας περιπέτειας που-ευτυχώς- κρατάει γερά μέχρι σήμερα. Μέσα από τις σελίδες τους ανακάλυψα κάτι που ήδη το "ψυχανεμιζόμουν" (αν και δεν ήξερα την λέξη αυτή ακόμα!!!): Την απαράμιλλη σαγήνη που μου ασκούσε ο γραπτός λόγος, τα βιβλία, η λογοτεχνια… Κάθε βδομάδα ή κάθε 15, δεν θυμάμαι πια, περίμενα με τεράστια ανυπομονησία το καινούργιο τεύχος και χανόμουν στις σελίδες του και στην σχεδόν γοτθική εικονογράφησή του! Οι Άθλιοι, Όλιβερ Τουίστ, Νήσος των θησαυρών, Η καλύβα του Μπάρμπα-Θωμά, Ο Ρομπέν των Δασών, Η Παναγία των Παρισίων, Ιούλιος Καίσαρ, Πρίγκηψ και Φτωχός, Μιχαήλ Στρογκώφ, Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ, Σιδηρούν Προσωπείον, Δον Κιχώτης, Τομ Σώγιερ, Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες, Τζέιν Έϋρ και τόσα άλλα έργα, κυρίως της Αγγλικής, Αμερικανικής και Γαλλικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα, πέρασαν μέσα από τα χέρια μου και εγώ σαν την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων πέρασα χωρίς επιστροφή μέσα από τον καθρέφτη σε έναν νέο κόσμο μαγικό. (Υπήρχαν βέβαια και τα ελληνικής παραγωγής Κλασσικά Εικονογραφημένα, αναπόσπαστο τμήμα των εκδόσεων. Ο Ρήγας Φεραίος, ο Βασίλειος Βουλγαροκτόνος, Το Χάνι της Γραβιάς, η Ναυμαχία του Μαραθώνα... Σχεδιαστικά και λογοτεχνικά άψογα υπό την εκδοτική επιμέλεια του Βασίλη Ρώτα αυτά τα τεύχη, τότε πολύ κοντά στην σχολική ύλη της ιστορίας δεν είχαν καταφέρει να με συναρπάσουν με τον ίδιο τρόπο και πιθανά να τους πρέπει μια δεύτερη ανάγνωση σημερινή για να εκτιμήσω την αξία τους!!!).
Η περιπέτεια της ανάγνωσης και η επαφή με τα μεγάλα (αλλά και λιγότερο μεγάλα) λογοτεχνικά έργα δεν είναι ένα απόλυτα απλό θέμα. Έχει προεκτάσεις και περίπλοκες, ανεξέλεγκτες και πολλές φορές μη αναμενόμενες, όπως κάθε σωστή περιπέτεια άλλωστε... Ελλοχεύουν κίνδυνοι που δεν είναι αντιμετωπίσιμοι και δεν μπορεί κανείς πάντα να τους προβλέψει και να τους αποφύγει. Αρκεί να αναλογισθούμε με πόσους "τρελούς", ονειροπόλους, ιδεαλιστές, κοινωνικά περιθωριοποιημένους, ηθικά και νομικά επιλήψιμους ανθρώπους έρχεται ο δεινός αναγνώστης, ο εθισμένος βιβλιοφάγος, σε καθημερινή επαφή όταν διαβάζει. Τόσο οι συγγραφείς όσο και οι ήρωες τους είναι άνθρωποι πολύπλοκοι και ενδιαφέροντες, τραγικοί ή κωμικοί, βασανισμένοι από ενοχές που πρέπει να εξαγνισθούν ή αφιερωμένοι μονοσήμαντα σε έναν ιερό σκοπό, είναι δολοφόνοι, μοιχοί ή τρομοκράτες, ομοφυλόφιλοι ή νευρασθενείς, μεγαλοφυείς ή ηλίθιοι, γενναίοι ή δειλοί... Ο αναγνώστης δεν μπορεί να μένει αποστασιοποιημένος και αμέτοχος από αυτήν την εξαίσια συνεύρεση...
Οι άνθρωποι αυτοί είναι οι άνθρωποι που συναναστρέφεται καθημερινά, αυτοί που πλάθουν την φαντασία του, τα όνειρα του και τον τρόπο που βλέπει τη ζωή. Ο Joyce, ο Proust, o Dostoyefsky και η Virginia Woolf είναι αυτοί που για μεγάλα χρονικά διαστήματα πίνουν μαζί του καφέ και αγγίζουν την ψυχή του με την δική τους... Αυτοί και άλλοι πολλοί, πάρα πολλοί, γιατί η ανακάλυψη νέων συνδαιτυμόνων και συνοδοιπόρων είναι αναπόσπαστο μέρος της γοητείας της ανάγνωσης... Αυτήν την προσωπική και ενίοτε επικίνδυνα γοητευτική περιπέτεια θέλω να προσπαθήσω να αποτυπώσω εδώ γιατί πιστεύω ότι ίσως η ανάγνωση και τα βιβλία μπορούν να αποτελέσουν ένα κάποιο αντίδοτο στην κοινωνική, ηθική και πολιτισμική εξαθλίωση που βιώνουμε όλοι μας καθημερινά σαν αποτέλεσμα της κρίσης. Για μένα πάντως τα βιβλία έπαιξαν πολύ συχνά, σχεδόν πάντα θα έλεγα, αυτόν τον ρόλο. Αν ούτε η τέχνη, η λογοτεχνία, η μουσική και κάθε μορφή δημιουργίας δεν μπορούν να μας βοηθήσουν πια καθόλου τότε είμαστε πραγματικά χαμένοι.
Η κριτική που έγινε στα Κλασσικά Εικονογραφημένα στην Ελλάδα, αλλά και σε όλα τα μέρη όπου κυκλοφόρησαν με μοναδική εκδοτική επιτυχία, εστίαζε κυρίως στο επιχείρημα ότι ευτελίζουν το λογοτεχνικό έργο, απλουστεύουν τα νοήματα και τελικά απομακρύνουν τα παιδιά από την ανάγνωση των αυθεντικών κειμένων. Για μένα, που έτσι κι αλλιώς δηλώνω fan των κόμικς και των graphic novels, σε αυτήν την όχι εύκολη αλλά πάντα μοναδικά συναρπαστική περιπέτεια της ανάγνωσης τα Κλασσικά Εικονογραφημένα υπήρξαν το έναυσμα, ο προπομπός, η μύηση. Γι αυτό άλλωστε έσπευσα να τα μαζέψω ξανά όταν επανακυκλοφόρησαν πριν λίγα χρόνια. Γνωρίζω ότι η νοσταλγία είναι δείγμα ότι μεγαλώνω. Όμως παρόλο που στα ράφια της βιβλιοθήκης μου τα καινούργια Κλασσικά Εικονογραφημένα έχουν βρει τη θέση τους εγώ συνεχίζω να τρέφω την μύχια ελπίδα ότι κάποια μέρα όπως θα ψάχνω για κάτι άλλο σε κάποιο πατάρι ή σε κάποια αποθήκη, εκεί δίπλα στα χαρτάκια ΜΕΛΟ και τα αυτοκινητάκια matchbox θα βρω τα δικά μου Κλασσικά Εικονογραφημένα υγρά και μουχλιασμένα από την πολυκαιρία και ότι θα τα βάλω στην βιβλιοθήκη μου δίπλα στα αυθεντικά βιβλία που, σε πείσμα των επικριτών τους, αυτά με οδήγησαν...
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου