Από που βγήκε η φράση "κάνει την πάπια"...

 

Η έκφραση «κάνει την πάπια», δηλαδή «κάνει πως δεν ξέρει» ή «παριστάνει τον αθώο», στην ουσία είναι ένα φραστικό σφάλμα που επικράτησε πλήρως εξαλείφοντας την πραγματική φράση. Η αρχική φράση ήταν «ποιεί τον παπίαν» και έχει τις ρίζες της στους βυζαντινούς χρόνους.

Ο παπίας δεν πήγαινε στην ποταμιά αλλά στο παλάτι

Παπίας στη βυζαντινή εποχή ήταν ένας παλατιανός βαθμοφόρος. Σύμφωνα με το λεξικό των H. Liddell – R. Scott, ήταν ο φύλακας των αυτοκρατορικών ανακτόρων. Η προέλευση και η ετυμολογία της λέξης παραμένει άγνωστη, ωστόσο φαίνεται ότι ο παπίας είχε εξελιχθεί σε ένα είδος κλειδοκράτορα του παλατιού, ο οποίος όταν είχε την εύνοια ή την εμπιστοσύνη του αυτοκράτορα, γινόταν ένα πολύ ισχυρό πρόσωπο. Μπορούσε να συνομιλεί μαζί του, να λέει τη γνώμη του, να παρίσταται στα γεύματα και στα συμπόσια, ακόμα και να επηρεάζει τις αποφάσεις του αυτοκράτορα. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου (958 –1025) παπίας στα ανάκτορα ήταν για κάποιο χρονικό διάστημα ο Ιωάννης Χανδρινός, ένας άνθρωπος με σκληρό χαρακτήρα, υποκριτής, μοχθηρός, ύπουλος και διπρόσωπος, πάντα έτοιμος να κατηγορήσει τους πάντες, πρόθυμος και αδίστακτος να κάνει οποιοδήποτε κακό, προκειμένου να κερδίσει την εύνοια του αυτοκράτορα. Όταν όμως κάποιος του παραπονιόταν πως τον αδίκησε, ο Χανδρινός επροσποιείτο τον έκπληκτο και δάκρυζε υποκριτικά. «Είσαι ο καλύτερος μου φίλος», του έλεγε. «Πώς θα μπορούσα να πω εναντίον σου;».

Τελικά η διπροσωπία του αυτή έμεινε κλασική. Γι΄αυτό, όταν κάποιος πιανόταν να λέει ψέματα ή να προσποιείται τον ανήξερο, οι φίλοι του έλεγαν ειρωνικά : «Ποιείς τον παπίαν»

Πηγή: Facebook