Τέλος εποχής για τον μεγαλύτερο επιστημονικό δορυφόρο παρατήρησης της Γης

Τέλος εποχής γράφτηκε και επίσημα στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) για τον Envisat, το μεγαλύτερο επιστημονικό δορυφόρο παρατήρησης της Γης από το διάστημα, η επαφή με τον οποίο χάθηκε στις 8 Απριλίου. Οι προσπάθειες να αποκατασταθεί η επαφή με τον γιγάντιο δορυφόρο απέτυχαν τελικά και έτσι οι επιστήμονες αποδέχθηκαν πια ότι το έργο του τερματίστηκε. Ο δορυφόρος με μέγεθος σχολικού λεωφορείου, είχε πρόσφατα κλείσει 10 χρόνια στο διάστημα και δεν έδειχνε να αντιμετωπίζει προβλήματα. Αρχικά, ο κόστους 2,2 δισ. ευρώ δορυφόρος σχεδιάστηκε για να λειτουργήσει πέντε χρόνια, αλλά η αποστολή του, που ξεκίνησε το 2002, ξεπέρασε τελικά τη δεκαετία.

Ο δορυφόρος με τα 10 επιστημονικά όργανά του, όλα αυτά τα χρόνια, μετέδωσε πολύτιμες πληροφορίες για τους ωκεανούς, την επιφάνεια της Γης, τους πάγους και τη γήινη ατμόσφαιρα, τροφοδοτώντας με στοιχεία περίπου 2.500 επιστημονικές έρευνες.

Μεταξύ άλλων, ο Envisat έχει καταγράψει τη σταδιακή υποχώρηση των αρκτικών πάγων, την άνοδο της θερμοκρασίας και της στάθμης των ωκεανών, την αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε διάφορα μέρη του κόσμου, τις γεωλογικές επιπτώσεις των σεισμών και των εκρήξεων ηφαιστείων, την παρακολούθηση των φυσικών καταστροφών και των πετρελαιοκηλίδων κ.α.

Οι πιθανές αιτίες για την αιφνιδιαστική σιωπή του δορυφόρου είναι πολλές. Σύμφωνα με την ESA, είναι πιθανό ότι μία ενεργειακή βλάβη μπορεί να έχει μπλοκάρει τα συστήματα τηλεμετρίας και τηλεχειρισμού του. Οι επιστήμονες εκτιμούν επίσης ότι ίσως κάποιο βραχυκύκλωμα έθεσε το δορυφόρο αυτομάτως σε κατάσταση «ασφαλούς λειτουργίας» για λόγους αυτοπροστασίας, ενώ μία δεύτερη παράλληλη δυσλειτουργία μπορεί να τον κατέστησε ανίκανο να δέχεται εντολές από τους σταθμούς εδάφους.

Εικόνες του δορυφόρου που ελήφθησαν τόσο από επίγεια ραντάρ, όσο και από ένα άλλο γαλλικό δορυφόρο γεωεπισκόπησης, τον Pleiades, δείχνουν ότι το μεγάλο -σαν ιστίο- πάνελ συλλογής ηλιακής ενέργειας βρίσκεται στη σωστή θέση.

Ο Envisat έχει μήκος περίπου εννέα μέτρα και πλάτος πέντε μέτρα, ενώ ζυγίζει γύρω στα 8.000 κιλά. Οι ειδικοί φοβούνται ότι για τα επόμενα 150 χρόνια ο εκτός λειτουργίας ογκώδης δορυφόρος θα αποτελεί ένα επικίνδυνο διαστημικό «σκουπίδι» για τη Γη.

Οι τεχνικοί της ESA, παρά το επίσημο τέλος της αποστολής, θα συνεχίσουν πάντως για ένα ακόμα δίμηνο τις προσπάθειές τους για αποκατάσταση της επαφής μαζί του. Η εκτόξευση του πρώτου από τη νέα γενιά δορυφόρων γεωεπισκόπησης GMES Sentinel, που θα διαδεχτεί τον Envisat, προγραμματίζεται για το 2013.

Πηγή