Για το λόγο αυτό και παρά τις στενές σχέσεις που έχω με τη Γερμανία, έτεινα επί πολύ καιρό να πιστέψω ότι η παράδοση τής μιας ευρωπαϊκής χώρας μετά την άλλη στον «δαίμονα» των Μνημονίων ήταν αποτέλεσμα μιας εξωευρωπαϊκής και πάντως όχι γερμανικής συνωμοσίας. Σκεφτόμουν: Δεν μπορεί, δεν είναι δυνατόν η Γερμανία να ωθεί κάτι που σαφώς στρέφεται εναντίον της ίδιας. Πίστευα λοιπόν ότι όταν π.χ. το καλοκαίρι του 2010 εξηγούσα σε σοβαρούς Γερμανούς το ρόλο του ΓΑΠ και την άποψη που μεγάλη μερίδα του κόσμου είχε για αυτόν στην Ελλάδα, ότι ομιλούσα σε αυτιά ανθρώπων που ενδιαφερόταν να πληροφορηθούν πράγματα σημαντικά για τη χώρα τους.
Έκανα λάθος! Η Γερμανία όχι μόνον άργησε πολύ να καταλάβει ότι όλη η κρίση είχε στηθεί εναντίον της (μόλις το 2012 το αντιλήφθηκε), αλλά, κυρίως, έκανα λάθος στο ότι πίσω από τα Μνημόνια που υπονόμευαν την οικονομική ζωή και την αξιοπιστία της Ευρωζώνης βρισκόταν τάχα κάποια εξωευρωπαϊκή δύναμη. Όχι! Πίσω από τα Μνημόνια βρισκόταν τελικά η Γερμανία! Μια Γερμανία άκρως συμπλεγματική, η οποία υποσυνείδητα θεώρησε την επιβολή ταπεινωτικών όρων δανεισμού προς τις «απείθαρχες» χώρες του Νότου ως ανομολόγητη ευκαιρία για να αποδείξει στον πλανήτη πόσο καλύτερη είναι η ίδια από αυτές τις «άθλιες» χώρες!
Την ίδια στιγμή που η κρίση γονάτιζε την ευρωζώνη και δημιουργούσε προβλήματα και στην ίδια τη Γερμανία, οι ΗΠΑ, που είχαν τα πραγματικά προβλήματα, διήνυσαν πέντε-έξι χρόνια τυπώματος χρήματος χωρίς να βλαφθεί ιδιαίτερα η νομισματική πρωτοκαθεδρία του δολαρίου και, τώρα που το «τύπωμα» τελείωσε, να προβάλουν ξανά ως αδιαφιλονίκητος νομισματικός ηγέτης του πλανήτη: Ακόμη και εάν η συνωμοσία κατά του ευρώ δεν υπήρχε, πάντως χωρίς την κρίση της Ελλάδας και του ευρώ το δολάριο αποκλείεται να είχε μπορέσει να διανύσει την εξαετία 2008-2014, του τυπώματος τρισεκατομμυρίων δολαρίων, με τέτοια άνεση. Και αν δεν τη δημιούργησε το ίδιο την κρίση, πάντως η ευρωπαϊκή κρίση το εξυπηρέτησε θαυμάσια.
Πώς διέφυγε από τους Γερμανούς αυτή η εξέλιξη; Απασχολημένοι καθώς ήταν με την τιμωρία των «απείθαρχων Ελλήνων», βύθισαν στην ύφεση την οικονομία της Ευρώπης, η οποία είχε μικρότερο πρόβλημα από των ΗΠΑ. Και να ήταν μόνον τα δημοσιονομικά; Όχι, πρέπει λέει να δούμε και τις τράπεζές μας αν έχουν προβλήματα. Να κάνουμε «προσομοίωση ακραίων καταστάσεων», stress tests, για να δούμε αν αντέξουν οι τράπεζες σε περίπτωση που καταστραφεί η ζωή στον πλανήτη γη. Και αν έχουν πρόβλημα; Θα τις σώσουμε; Όχι βέβαια. Θα πάρουμε τα λεφτά των καταθετών και θα τις σώσουν οι καταθέτες. Να δανείσουμε λεφτά των φορολογουμένων για τις τράπεζες; Αποκλείεται! Κι αν βλάπτει αυτό την αξιοπιστία του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και το καταδικάζει σε μόνιμη καχεξία; Και τι μας νοιάζει εμάς τους Γερμανούς; Εμάς μας νοιάζει μόνον να τηρείται απαρέγκλιτα ο κανόνας των μηδενικών ελλειμμάτων, που επιβεβαιώνει την ανωτερότητά μας έναντι των λοιπών αθλίων Ευρωπαίων.
Ξεκάθαρα μου είπε έγκριτος (και δεν το λέω ειρωνικά) Γερμανός επιστήμονας ότι «δεν αντιλαμβάνομαι για ποιο λόγο μια οικονομία θα πρέπει να έχει οπωσδήποτε ανάπτυξη». Ως θεωρία, εντάξει, να συζητήσουμε αυτή τη θέση. Όταν όμως αυτό γίνεται τοποθέτηση για την επίλυση της κρίσης;
Με όλα αυτά τα πελώρια γερμανικά λάθη από την αρχή της κρίσης και μέχρι σήμερα, γίνεται αντιληπτό ότι το «λαθάκι του πολλαπλασιαστή» που βύθισε στην ύφεση την ελληνική οικονομία την τριετία 2010-2012 δεν είναι σίγουρα το μεγαλύτερο γερμανικό λάθος. Είναι μεν αυτό που μας έβλαψε περισσότερο εμάς τους Έλληνες, όμως ως «ποιότητα» λάθους έχουμε δει σίγουρα πολύ χειρότερα από τη Γερμανία από το 2010 μέχρι σήμερα.
Συνεπώς, κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι ότι τα Μνημόνια κατέστρεψαν ένα σημαντικό κομμάτι του παραγωγικού ιστού της ελληνικής οικονομίας, βύθισαν στη φτώχεια και στην ανέχεια ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, κόντεψαν να διαλύσουν τη συνοχή και τους θεσμούς της χώρας. και, παράλληλα, δεν έλυσαν ούτε ένα από τα μεγάλα δομικά προβλήματα της Ελλάδας. Τα Μνημόνια ήταν και αυτά άλλη μια αποτυχημένη, γερμανικής εμπνεύσεως «λύση» στην κρίση, από την ίδια λανθασμένη συνταγή που δημιούργησε τα προβλήματα σε όλη την Ευρωζώνη. Και αν δεν ήταν η κυβέρνηση Σαμαρά να φρενάρει την καταστροφή της χώρας με επιδέξια διαχείριση της γερμανικής μνημονιακής αθλιότητας, ποιος ξέρει που θα είχε φτάσει η χώρα μας μέχρι σήμερα...
Ήδη φτάνουμε στο όριο της εξόδου από το Μνημόνιο και η συμπλεγματική Γερμανία επιμένει: Όχι, δεν μπορείτε να καταφέρετε μόνοι σας. Δεν πα να έχουμε πέσει έξω σε όλα; Δεν πα να έχουν αποτύχει όλες οι προβλέψεις μας, θετικές και αρνητικές για τη χώρα σας; Δεν πα να έχουμε πέσει μόνοι μας στην παγίδα που μας έστησε το δολάριο και να μην πήραμε χαμπάρι τι μας συνέβη; Όχι, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα μας χρειάζεστε για πάντα ως δεκανίκι. Τι; Δεν πα να λέγαμε πέρυσι ότι έχετε «δημοσιονομικό κενό» και πέσαμε έξω; Όχι, φέτος έχουμε δίκιο, παρά το ότι και πάλι βγάζετε υπερπλεόνασμα για το 2014, παρόλο που πήγανε πίσω δύο δόσεις του ΕΝΦΙΑ περί το 1 δις ευρώ και οι δυο μαζί. Παρόλο που το 2014 κοντεύετε να πετύχετε το στόχο του 2015, όπως το 2013 σχεδόν πετύχατε τον στόχο του 2014. Όχι. Το 2015 θα αποτύχετε, είναι σίγουρο.
Κάποιος λοιπόν πρέπει να πει στη Γερμανία τα εξής: Καλή μου Γερμανία, όταν εσύ εφήρμοσες το 2003-2004 κάποια «πολύ σκληρά μέτρα» (κλάσμα των δικών μας όντως σκληρών μέτρων, τα μέτρα αυτά χρειάστηκαν τρία με τέσσερα χρόνια μέχρι να αποδώσουν ολοκληρωτικά και να φέρουν την πολυπόθητη μείωση των ελλειμμάτων. Όταν το 2005 η Κομισιόν σού είπε να κάνεις πιο γρήγορα, εσύ αδιαφόρησες, διότι ήξερες ότι τα μέτρα σου θα αποδώσουν πλήρως μόνον αργότερα. Είχες δίκιο τότε για σένα, αλλά μήπως και τώρα η περίπτωση της Ελλάδας δεν είναι όμοια;
Το 2010-2014 πήραμε μέτρα δεκάδων δις ευρώ και περιμένουμε να έχουν ολοσχερή απόδοση το 2015-2016; Μα πρέπει πρώτα να αναπροσανατολιστεί το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας μας. Να δεχτούν οι άνεργοί μας να πιάσουν δουλειές για λιγότερα χρήματα από όσα φανταζόντουσαν ότι μπορούσαν να δεχτούν. Να δεχτεί ο Έλληνας πτυχιούχος που δεν θα θελήσει να μεταναστεύσει να ξεχάσει το «όνειρο» του ΑΣΕΠ, της πάλαι ποτέ ύψιστης προσδοκίας για επαγγελματική αποκατάσταση. Και να αναγκαστεί να βρει μια θέση εργασίας όπου θα δουλεύει σκληρά για το κάθε ευρώ που θα παίρνει. Θα γίνουν αυτά από τη μια μέρα στην άλλη; Δεν μειώνεται έτσι το 26% της ανεργίας.
Ας σκεφτούμε και το παράδειγμα των ΗΠΑ τη δεκαετία του 1990. Στην προεδρική θητεία του Μπους πατέρα επιβλήθηκε σειρά νέων φόρων που στοίχησαν την επανεκλογή του, αφού παραβίασε το προεκλογικό του «read my lips: no new taxes». Αύξηση φόρων επήλθε και στην αρχή της θητείας Κλίντον, που ανέλαβε τον Ιανουάριο του 1993. Οι νέοι φόροι βύθισαν την οικονομία των ΗΠΑ στην ύφεση, αλλά αφού προσαρμόστηκαν στο νέο φορολογικό καθεστώς και πέρασαν και ακόμη έξι χρόνια έκτοτε, το 1999 οι ΗΠΑ εμφάνισαν για πρώτη φορά δημοσιονομικό πλεόνασμα. Το 2000 το πλεόνασμα έφτασε το δυσθεώρητο ύψος των 206 δις δολαρίων. Πλεόνασμα του αμερικανικού κράτους για μία μόνον χρονιά, όσο περίπου είναι το σημερινό ΑΕΠ της Ελλάδος. Το αποτέλεσμα αυτό όμως του 1999-2000 δεν έγινε με μέτρα που ελήφθησαν το 1998. Έγινε με μέτρα που είχαν ληφθεί το 1991-1993.
Κάτι τέτοιο θα γίνει και με την ελληνική οικονομία. Η πλήρης απόδοση των μέτρων του 2010-2014 δεν θα γίνει το 2015-2016, όπως απαιτεί ανόητα, βιαστικά και εκβιαστικά το Μνημόνιο. Θα γίνει σε βάθος χρόνου. Αλλά θα γίνει και με το παραπάνω. Άλλωστε, όλοι συμφωνούν ότι η Ελλάδα σήμερα έχει μακράν το μεγαλύτερο διαρθρωτικό πλεόνασμα στην Ευρώπη. Πώς θα φανεί αυτό σε επίπεδο πραγματικών μεγεθών, εάν δεν αφεθεί η οικονομία ελεύθερη να ανασάνει και να επιστρέψει σε ρυθμούς φυσιολογικής ανάπτυξης; Πώς θα φανεί αυτό όταν κάθε νέα «διαπραγμάτευση» περί τα δημοσιονομικά διαλύει το οικονομικό κλίμα και φέρνει την ανάκαμψη μερικά βήματα πιο πίσω;
Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από άλλα μέτρα. Η Ελλάδα έχει ανάγκη απλώς να διατηρήσει την δημοσιονομική προσαρμογή που με πολύ κόπο και αίμα κατέκτησε και να την αφήσει να εκδηλώσει τα όντως εντυπωσιακά της αποτελέσματα όταν η οικονομία, φυσιολογικά και χωρίς νέες καταστροφικές-υφεσιακές παρεμβάσεις, έστω και μόνον λεκτικές, ξαναρχίσει διαδρομή «κανονικής» χρήσης των παραγωγικών της δυνατοτήτων. Όχι 4,5% πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά πολύ μεγαλύτερα θα είναι σε θέση να παραγάγει στο μέλλον η Ελλάδα, εάν το σημερινό εξωφρενικό 26% της ανεργίας γίνει, επί παραδείγματι, ένα φυσιολογικό 9-10% ή και λιγότερο. Και μάλιστα, θα μπορεί να έχει υψηλά πλεονάσματα με παράλληλη εγκατάλειψη της επίσης εξωφρενικής σημερινής υπερφορολόγησης.
Για να γίνουν όμως αυτά πρέπει να σταματήσουν για πάντα οι κραυγές περί δήθεν «δημοσιονομικών κενών», να μην ξαναϋπάρξει καν τέτοια συζήτηση, και να δεσμευθεί η ελληνική πλευρά μόνον σε διατήρηση των δημοσιονομικών «κεκτημένων», με εξαίρεση την σταδιακή κατάργηση της υπερφορολόγησης.
Τότε μόνον θα μπορέσει η ελληνική οικονομία να παραγάγει τα υψηλά πλεονάσματα που πράγματι θα μπορεί να παραγάγει από εδώ και πέρα.
Το παράδειγμα της ίδιας της Γερμανίας κατά την δεκαετία του 2000, αλλά ιδίως των ΗΠΑ κατά την δεκαετία του 1999, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές και δείχνουν το πρακτέο και στην περίπτωση της Ελλάδας.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου